به گزارش سینماپرس، حجتالاسلام حمیدرضا ارباب سلیمانی در نشست هماندیشی و بهرهمندی از دیدگاههای روسای نمایشگاه بینالمللی قرآن در سالهای گذشته گفت: امیدواریم نمایشگاه سی و سوم قرآن با قوت، برنامهریزی دقیق و بهرهگیری از تمام ظرفیتهای فرهنگی، هنری و رسانهای برگزار شود. چون این نمایشگاه محلی برای عرضه آثار و محصولات قرآنی و انتقال تجربیات فعالان این حوزه است.
وی افزود: این نمایشگاه زمینهای است تا فعالان قرآنی، تجارب و دستاوردهای خود را به دیگران منتقل کنند و در حوزههای فرهنگی، هنری و رسانهای آثار خود را ارائه دهند. نمایشگاه قرآن کریم میتواند محفل عرضه معارف و دستاوردهای قرآنی باشد. این نمایشگاه همچون سفرهای گسترده از معارف الهی است که در کنار آن، فعالان قرآنی کشور میتوانند تجربیات و ابتکارات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.
نمایشگاه قرآن محلی برای انس با معارف قرآنی باشد
رئیس مرکز عالی قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار امیدواری کرد که موانع پیش رو برای برگزاری نمایشگاهی آبرومند برطرف شد و اضافه کرد: نمایشگاه قرآن فقط یک رویداد صرفاً دیداری نیست، بلکه باید محلی برای آموزش، تجربهکردن و انس با معارف قرآن باشد. این نشست هماندیشی خود نشانه همبستگی فعالان قرآنی است و امید داریم با همکاری همه، نمایشگاه سی و سوم قرآن به بهترین شکل برگزار شود.
حضور کمرنگ رسانهها در نمایشگاه قرآن
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به ضرورت توجه رسانه ها به نمایشگاه قرآن اشاره کرد و گفت: متأسفانه حضور رسانهها و چهرههای قرآنی در نمایشگاهها کمتر شده است. اگر رسانهها و فعالان این حوزه حضور پررنگتری داشته باشند، میتوانند موج رسانهای ایجاد کرده و مشارکت مخاطبان را افزایش دهند. طرحهای تشویقی مانند بنهای بازدیدکننده نیز میتواند مخاطبان بیشتری را به نمایشگاه جذب کند.
وی افزود: نمایشگاه بین المللی قرآن کریم یکی از ارزشمندترین رویدادهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به شمار میرود و گردهمایی امروز نیز جلوهای از همدلی، وحدت و همافزایی میان فعالان قرآنی کشور است.
ارباب سلیمانی اضافه کرد: تمامی کسانی که در دورههای گذشته مدیریت نمایشگاه را عهدهدار بودند، با تمام توان برای اعتلای این رویداد تلاش کردند و نظرات و تجارب آنان میتواند چراغ راه ما در برگزاری هرچه بهتر نمایشگاه امسال باشد.
نمایشگاه قرآن به نظامنامه ثابت و نگاه غیر سیاسی نیاز دارد
محمدعلی خواجهپیری، پیشکسوت قرآنی و یکی از مدیران پیشین نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با تاکید بر لزوم تدوین نظامنامهای پایدار برای نمایشگاه گفت: ما تاکنون نظام مکتوب و مدونی برای نمایشگاه قرآن نداشتهایم و تا زمانی که چنین ساختاری تدوین نشود، مقایسه دورههای مختلف ممکن نیست. چون هر دوره با امکانات و شرایط متفاوتی روبهرو بوده است.
وی با بیان اینکه موفقیت یا ضعف هر دوره از نمایشگاه را باید در بستر امکانات و شرایط همان زمان سنجید، افزود: گاهی در یک دوره، حمایتها و امکانات گستردهای وجود داشته و نمایشگاه باشکوهی برگزار شده اما در دورهای دیگر، محدودیتها اجازه تکرار آن تجربه را نداده است. بنابراین نباید داوری شتابزده داشت، بلکه باید علل و بسترها را بررسی کرد.
خواجهپیری با یادآوری تجربه انتشار مجله گلستان قرآن گفت: این مجله با هویت و شناسنامه قرآنی خود بهخوبی در جامعه جا افتاده بود. در دورهای پیشنهاد شد که لوگوی آن تغییر کند اما من معتقد بودم تغییر هویت، کار درستی نیست. ما باید از تجربههای موفق گذشته بهره ببریم نه اینکه آنها را کنار بگذاریم.
وی با تأکید بر ضرورت وفاق میان مدیران گذشته و فعلی نمایشگاه اظهار کرد: در دورهای که مسئول نمایشگاه بودم، از مدیران پیشین تشکر کردم و معتقد بودم کسانی که پایهگذار بودهاند، حتی اگر دیگر در مسئولیت نیستند، باید مورد قدردانی قرار گیرند. نمایشگاه نتیجه زحمات جمعی است، نه محصول عملکرد یک فرد.
وی در ادامه گفت: نمایشگاه قرآن هرگز نباید سیاسی شود. ما در همه دورهها تلاش کردیم نگاه جناحی وارد فعالیتهای قرآنی نشود. معیار ما خدمت به قرآن و جامعه قرآنی بود، نه وابستگی سیاسی. خادمان قرآن از همه جریانها انتخاب میشدند و ملاک، خدمت صادقانه بود.
این خادم قرآنی افزود: اگر وفاق میان همه مدیران و فعالان قرآنی شکل بگیرد و همه دستبهدست هم دهند، نمایشگاه به انسجام و قدرت بیشتری میرسد. ما در گذشته هیچگاه با یکدیگر دعوا نداشتیم اما متأسفانه کمتر گرد هم میآمدیم تا همافزایی کنیم. اکنون وقت آن است که این همکاری نظاممند شود.
نمایشگاه قرآن به عنوان سرمایه فرهنگی نظام تثبیت شود
خواجه پیری گفت: نمایشگاه باید مورد حمایت جامعه قرآنی و نهادهای مختلف قرار گیرد. اگر وزارت ارشاد تنها متولی باشد، کار دشوار است. باید همه دستگاهها، نهادها و فعالان فرهنگی در این مسیر مشارکت کنند تا نمایشگاه به عنوان سرمایه فرهنگی نظام تثبیت شود.
وی با یادآوری تجربه نمایشگاههای پرشور گذشته افزود: در برخی سالها نمایشگاه بیش از ۳۰ شب ادامه داشت و مردم تا نیمهشب حضور پرشوری داشتند. این مساله نشان میدهد که مردم تشنه فضاهای قرآنی هستند و ما باید ذائقه آنها را ارتقا دهیم، نه اینکه به سطح پایین بسنده کنیم.
این پیشکسوت قرآنی با اشاره به نیاز جامعه به نشاط و امید، گفت: در کنار جنبههای علمی و محتوایی، باید در نمایشگاه، فضایی از نشاط معنوی ایجاد شود. مردم امروز خسته و دلگیرند و نمایشگاه قرآن میتواند محلی برای آرامش، شادی معنوی و ارتباط دوباره دلها با قرآن باشد. این رویکرد باید در طراحی برنامهها جدی گرفته شود.
خواجهپیری تأکید کرد: اگر وفاق میان مدیران، حمایت نهادها و نشاط اجتماعی در کنار محتوای قوی قرار گیرد، نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم به جایگاه شایسته خود بازخواهد گشت و تبدیل به نماد همدلی قرآنی در کشور میشود.
نمایشگاه قرآن را دوسالانه برگزار کنیم
حجتالاسلام محمدرضا حشمتی، معاون اسبق مرکز عالی قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: متأسفانه در سالهای گذشته، نمایشگاهها با شتاب و عجله برگزار شده و فرصت لازم برای برنامهریزی و اثرسنجی کافی وجود نداشته است. واقعیت تلخ این است که بسیاری از مخاطبان واقعی ما که با قرآن انس ندارند، در نمایشگاه حضور پیدا نمیکنند.
وی افزود: درصد قابل توجهی از جامعه که از شبکه قرآن و رادیو قرآن بهره نمیبرند، از این رویداد محروم میمانند. این موضوع نشان میدهد که تمرکز صرف بر تبلیغات شهری و تابلوها، اثرگذاری لازم را ندارد و باید به محتوا و ایجاد تجربه ملموس قرآنی توجه ویژه شود.
حشمتی به تجربه خود در مدیریت نمایشگاههای پیشین اشاره کرد و گفت: در دوره مدیریتم، قصد داشتم نمایشگاه را برای مدتی تعطیل کنم تا فرصت مناسب برای ارتقای محتوا و کیفیت آن فراهم شود. اگر محتوا کافی نداریم، مجبوریم غرفههایی ترتیب دهیم که صرفاً جنبه ظاهری داشته و بویی از کار قرآنی نبرده باشند.
این پژوهشگر مذهبی در خصوص استفاده از فناوری و هنر در ترویج قرآن و معارف الهی، بیان کرد: ما باید از ابزارهای نوین مانند نرمافزارها، اپلیکیشنها و آثار هنری بهره ببریم تا معارف قرآن به شکل جذاب و ملموس به مخاطبان منتقل شود. نمایشگاه باید فرصتی باشد برای ارائه این محتواها و انتقال تجارب ارزشمند فعالان قرآنی.
وی با اشاره به محدودیت اعتبارات گفت: وضعیت اعتبارات، بحرانی است و ما تنها بخشی از بودجه را برای اجرای نمایشگاه داریم. بنابراین ضروری است با برنامهریزی دقیق و اولویتدهی به محتوا، اثرگذاری واقعی نمایشگاه تضمین شود. اگر بتوانیم با موافقت مسئولان، نمایشگاه قرآن را دوسالانه برگزار کنیم، فرصت کافی برای تولید محتوای باکیفیت و نوآورانه فراهم خواهد شد و علاوه بر ارتقای انس با قرآن، میتوانیم مخاطبان بیشتری را جذب کنیم. هدف ما این است که نمایشگاه، سفری جذاب و مؤثر در حوزه فرهنگ و معارف قرآن و عترت باشد.
نمایشگاه قرآن با حداکثر توان و رونق برگزار شود
علیرضا معاف معاون اسبق قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر اهمیت بررسی روند برگزاری سیوسومین نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم، گفت: نمایشگاه قرآن، پدیدهای بزرگ و از برکات نظام و انقلاب اسلامی است که در سایه نگاه راهبردی امامین انقلاب شکل گرفته و باید با حداکثر توان و رونق برگزار شود. جایگاه قرآن در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یک جایگاه فرانهادی است و امسال لازم است نمایشگاه با بهرهگیری از ظرفیتهای رسانهای و تبلیغی کشور پررنگتر از همیشه در فضای عمومی جامعه دیده شود.
وی افزود: مسابقات و نمایشگاههای بینالمللی قرآن نشاندهنده جایگاه والای قرآن در نظام جمهوری اسلامی است و این دو رویداد از نشانههای روشن اولویتدادن به قرآن در سیاستهای فرهنگی کشور هستند.
معاف درباره طرح پیشنهادی دوسالانهشدن نمایشگاه قرآن، تصریح کرد: با این ایده موافق نیستم. هیچ صنف فرهنگی یا هنری چنین چیزی را نمیپذیرد؛ همانطور که جشنواره فیلم فجر هم حاضر نیست دوسالانه برگزار شود. بنابراین منطقی نیست مرکز عالی قرآن چنین تصمیمی بگیرد.
وی با اشاره به روند رشد نمایشگاه در سالهای گذشته، گفت: نمایشگاه بینالمللی قرآن در تمامی دوره ها رشد داشته و تنها در دوران کرونا به دلیل شرایط خاص کشور، برگزاری آن با محدودیتهایی همراه بود. خوشبختانه در سال گذشته نیز با وجود مشکلات، اجازه داده نشد چراغ این نمایشگاه خاموش شود که جای قدردانی دارد.
معاون اسبق وزیر ارشاد تأکید کرد: نگاه ما در برگزاری نمایشگاه، نگاه حداکثری است. چراکه قرآن فقط به تلاوت، حفظ و مسابقات محدود نمیشود، بلکه کتاب زندگی و هدایت بشریت است. بنابراین باید با اراده و انگیزه جمعی، نمایشگاهی پربارتر و باکیفیتتر نسبت به سالهای گذشته برگزار کنیم.
دبیرخانه دائمی نمایشگاه قرآن راهاندازی میشود
وی با بیان اینکه مشکل اصلی در برگزاری نمایشگاه نه مالی است و نه فنی، گفت: مسئله اصلی «اراده» است. نباید این اراده در جلسات مشورتی و سیاستگذاری تضعیف شود. همه باید پای کار بیایند تا این رویداد بزرگ دینی، فرهنگی و قرآنی که بیش از سه دهه سابقه دارد، با شکوه هرچه بیشتر برگزار شود.
معاف با اشاره به ماهیت مردمی نمایشگاه گفت: نمایشگاه بینالمللی قرآن برای عموم مردم برگزار میشود، نه صرفاً برای نخبگان یا گروههای خاص. حضور همه اقشار جامعه، حتی کسانی با پوشش متفاوت، در این رویداد نقطه ضعف نیست بلکه نشانه نفوذ و جذابیت فرهنگی قرآن برای همه مردم است.
نهادها و سازمانها در برگزاری نمایشگاه قرآن سهیم باشند
محمدرضا پورمعین، فعال قرآنی و از مدیران پیشین نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم، با تأکید بر لزوم بازتعریف اهداف و مأموریتهای نمایشگاه قرآن گفت: معاونت قرآن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ابتدا تاکنون در همه دوره ها هر آنچه داشته، به میدان آورده و کلیه نمایشگاه های قرآن در تمام این سالها به خوبی برگزار شده است اما بزرگترین اشتباه این است که وزارت ارشاد این نمایشگاه را به تنهایی برگزار میکند. در حالی که نمایشگاه برآیندی از تمام فعالیتهای قرآنی کشور است و دیگر نهادها و سازمانها نیز باید در برگزاری آن سهیم باشند.
وی با ارائه پیشنهادی مبنی بر تشکیل «ستاد ملی فعالیتهای قرآنی» گفت: این ستاد میتواند اعم از نمایشگاه قرآن، دیگر فعالیتهای قرآنی در کشور را نیز پوشش و ساماندهی کند. ما تنها متولی قرآن در کشور نیستیم. ما یک بودجه محدود و امکانات محدودی داریم اما با وجود این، همواره نمایشگاه ها به صورت خوبی برگزار شده است.
دبیر سابق انجمن خادمان قرآنی با اشاره به تجربههای گذشته، افزود: مهمترین نکته آن است که مخاطب احساس کند در این نمایشگاه سهم دارد؛ از کودک و نوجوان گرفته تا استاد و پژوهشگر قرآنی. اگر قرار است این رویداد اثرگذار باشد، باید مردم بتوانند قرآن را در قالبهای دیداری، شنیداری و حتی تجربی لمس کنند. نسل جدید نیاز دارد مفاهیم الهی را با زبانی تازه، قابل درک و متناسب با فضای فکری خود ببیند.
از مسیر تکرار در نمایشگاه قرآن فاصله بگیریم
پورمعین در ادامه با انتقاد از غلبه نگاه کمّی بر کیفیت در دورههای گذشته، تصریح کرد: سالهاست معیار ما در برگزاری نمایشگاه، وسعت فضا و تعداد غرفهها بوده است؛ در حالیکه نمایشگاه موفق، آن است که بتواند اندیشه و امید را منتقل کند. باید از مسیر تکرار فاصله بگیریم و به خلق تجربهای ماندگار برای مخاطب فکر کنیم و برخی از غرفههایی که در شأن نمایشگاه قرآن نیستند را از این رویداد قرآنی حذف کنیم.
وی خلاقیت در طراحی، بهرهگیری از فناوریهای نوین و پیوند میان ایمان، هنر و علم را از ضرورتهای آینده نمایشگاه دانست و افزود: امروز ابزارهای متنوعی مانند رسانههای دیجیتال، پویانمایی، پادکست و هوش مصنوعی در اختیار ماست اما هنوز از این ظرفیتها برای بیان پیامهای قرآنی بهدرستی استفاده نکردهایم. نمایشگاه میتواند آغازگر این مسیر باشد، نه صرفاً مرور فعالیتهای گذشته.
مدیر اسبق نمایشگاه بینالمللی قرآن با بیان اینکه درحال حاضر بهترین گزینه برای برگزاری نمایشگاه، مصلی امام خمینی(ره) است اظهار کرد: نمایشگاه باید محل تلاقی اندیشه، هنر و ایمان باشد؛ جایی برای تولید ایده و تربیت نیروهای تازهنفس قرآنی. اگر این نگاه در برنامهریزیهای آینده جاری شود، بدون تردید شاهد نمایشگاهی خواهیم بود که نهتنها مخاطبان داخلی، بلکه نگاه جهانی را هم به خود جلب خواهد کرد.
در کیفیت برگزاری نمایشگاه قرآن دچار افت شدهایم
پورمعین ضمن اعلام موافقت با طرح دوسالانه نمایشگاه گفت: با این طرح موافق هستم. چون به نظر میرسد در کیفیت نمایشگاه تا حدودی دچار افت شدهایم. همچنین پیشنهاد میکنم که از مدلهای حجمی صرف نظر کنیم و به جای آن از سازههای سادهتر و سبکتری استفاده کنیم که توسط شرکتهای دانشبنیان و با هزینههای بسیار کمتر تولید میشود.
مکان نمایشگاه قرآن متناسب با جایگاه این رویداد باشد
عباس نظری، از دستاندرکاران دوره های پیشین نمایشگاه قرآن، با مرور تجربیات خود در مدیریت نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم با اشاره به ضرورت انتخاب مکان مناسب برای نمایشگاه گفت: مکان برگزاری نمایشگاه باید ثابت و متناسب با شأن و جایگاه این رویداد باشد تا فضایی آرام و روحبخش برای مخاطب ایجاد شود.
وی افزود: متأسفانه در برخی دورهها، فضای نمایشگاه به گونهای بود که مخاطب با ذهنیتی شبیه بازار مواجه میشد؛ حضور ساندویچیها و فروشگاهها ذهن مخاطب را از اصل هدف نمایشگاه دور میکرد. لازم است از ابتدا فضای مناسب و متناسب با محتوای قرآنی و معنوی فراهم شود تا بخشهای مختلف نمایشگاه به خوبی در ذهن و تجربه مخاطب جا بیفتد.
نظری با تأکید بر اهمیت اعتبار و بودجه نمایشگاه افزود: در بسیاری از مواقع، قبل از آغاز هر اقدامی، نگاه ما به منابع مالی است، اما نمایشگاه باید ابتدا اهداف و برنامههای مشخص داشته باشد و سپس به مسائل مالی پرداخته شود. نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم بازتاب فعالیتهای قرآنی یک سال کشور است و باید بهگونهای طراحی شود که فعالیتهای مختلف نهادها و سازمانها در حوزه قرآن و عترت بهخوبی به نمایش گذاشته شود.
وی درباره برنامهریزی مناسب گفت: اگر زمان و مکان نمایشگاه از قبل مشخص باشد، مخاطب داخلی و بینالمللی از مدتها قبل منتظر حضور در آن خواهد بود. متأسفانه در حال حاضر جلسات و برنامهریزیها چند ماه قبل از نمایشگاه انجام میشود که این امر مانع تحقق اهداف مدنظر میشود. برنامهریزی بلندمدت و مستمر میتواند تأثیرگذاری نمایشگاه را افزایش دهد.
نظری همچنین بر اهمیت ساختار نمایشگاه و جلوگیری از تصمیمات سلیقهای تأکید کرد و افزود: اگر خمیرمایه کار فرهنگی و دینی در نظر گرفته نشود و مسائل حاشیهای بر آن غالب شود، فعالیت نمایشگاهی لطمه میبیند. اخلاق و رعایت اصول دینی باید در همه سطوح اجرا لحاظ شود تا اثرگذاری واقعی نمایشگاه حفظ شود.
وی تأکید کرد: نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم باید نمادی از فعالیتهای قرآنی کشور باشد، فضایی برای ارائه تجربیات و دستاوردها و فرصتی برای ایجاد تعامل میان نهادها و مخاطبان داخلی و بینالمللی. تنها با برنامهریزی دقیق، انتخاب مکان مناسب، اعتبار کافی و رعایت اصول فرهنگی و دینی است که میتوان اثرگذاری واقعی این رویداد را تضمین کرد.
نمایشگاه قرآن فراتر از یک ویترین باشد
اصغر امیرنیا فعال قرآنی و از دستاندرکاران دوره های گذشته نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم گفت: نمایشگاه قرآن نباید صرفاً یک ویترین دیداری باشد. در نمایشگاه قرآن باید معارف قرآنی شنیده، دیده و لمس شود تا مردم بتوانند آموزههای قرآن را در زندگی روزمره خود تجربه کنند.
وی افزود: نمایشگاه باید بهگونهای طراحی شود که جامعه قرآنی در آن جلوه علمی و فکری قرآن را مشاهده کند و مردم نیز درک کنند تلاش علما و نهادهای قرآنی چه تأثیری در جاری شدن معارف قرآن در زندگی آنان داشته است.
امیرنیا با اشاره به ضرورت تحول در شیوه برگزاری نمایشگاه، گفت: ما هنوز از ابزارهای سنتی استفاده میکنیم و از تغییر و نوآوری میترسیم. نسل امروز نیاز دارد مفاهیم قرآنی را با زبان روز، با بهرهگیری از فناوریهای نوین از جمله هوش مصنوعی، پویانمایی و ابزارهای تعاملی دریافت کند. باید محتوای قرآنی را کپسولی، جذاب و سریع ارائه دهیم تا با روحیات نسل جدید همخوانی داشته باشد.
وی در ادامه تأکید کرد: نمایشگاه باید پیوند میان ایمان، علم، هنر و فناوری را به نمایش بگذارد. بسیاری از فرصتها را بهدلیل نگاه سنتی از دست دادهایم. لازم است به جای تمرکز بر کمیت و وسعت فضا، کیفیت را افزایش دهیم. گاهی یک محتوای کوچک ولی اثرگذار، تأثیری بیشتر از صدها متر غرفه دارد.
امیرنیا همچنین بر اهمیت امیدآفرینی در فضای نمایشگاه تأکید کرد و گفت: با توجه به شرایط دشوار اقتصادی و اجتماعی، نمایشگاه قرآن باید به مردم روحیه بدهد. لازم است از قالبهای هنری، سرود، نمایش و برنامههای تعاملی برای ایجاد نشاط و امید در مخاطبان استفاده کنیم. ما هنوز از ظرفیت پادکستها، پویانمایی و رسانههای دیجیتال برای انتقال مفاهیم قرآنی بهره کافی نمیبریم و نمایشگاه میتواند نقطه آغاز آموزش و تولید محتوا در این زمینهها باشد، نه صرفاً عرضه کارهای گذشته.
نمایشگاه قرآن شروعی برای فعالیت های آینده باشد
امیرنیا گفت: نمایشگاه قرآن باید شروعی برای فعالیتهای آینده باشد، نه فقط مرور گذشته. برنامهریزی میانمدت و بلندمدت باید از اکنون آغاز شود تا رویداد سالهای آینده با کیفیتتر و مؤثرتر برگزار شود.
وی اضافه کرد: اگر بتوانیم نمایندگان ادیان مختلف از جمله علمای اهل سنت و همچنین پیروان ادیان زرتشتی و مسیحی را به بازدید از نمایشگاه دعوت کنیم، انعکاس رسانهای و فرهنگی آن بسیار ارزشمند خواهد بود. نمایشگاه قرآن باید جلوهای از وحدت، معنویت و نشاط اجتماعی باشد تا در نهایت منجر به رضای الهی و امیدآفرینی در جامعه شود.
ارسال نظر